Boekverslag : Yvonne Keuls - De Moeder Van David S
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3163 woorden.

Bibliografie
Eerste druk: 1980

Genre: Psychische roman, die gebaseerd is op waargebeurde verhalen.


Samenvatting
David is de oudste zoon van Simon en Len. Hij blijkt een lastige baby te zijn: opstandig en luistert slecht. De relatie tussen Simon en Len is niet optimaal, want ze zijn heel jong getrouwd en passen eigenlijk nog niet bij elkaar. Simon moet zijn studie nog afmaken, en zijn ouders bemoeien zich daar erg mee.

Als David puber wordt, verandert hij sterk. Hij zit uren op zijn kamer wierook te branden en gaat veel om met Bennie. Mede door Bennie raakt David aan de drugs. Simon en Len zijn daar nooit eerder mee in aanraking gekomen, en ze weten er dus niets van af. Gerrie en Tom, de ouders van Bennie, praten er met hen over en helpen ze. Ook Kees, een psychiater, probeert David te helpen. Kees is vroeger zelf aan de drugs geweest dus David en hij begrijpen elkaar.

Maar met David gaat het niet beter. Hij belooft zijn ouders telkens te stoppen met gebruiken, gaat van de ene inrichting naar de andere, loopt weg, wordt door Len in het gezin opgenomen en er dan weer uitgeschopt. Door het schuldgevoel tegenover zijn ouders en de rest van het gezin gaat hij steeds zwaardere drugs gebruiken. Om deze te kunnen betalen steelt hij geld van anderen en zijn ouders en chanteert hij Len. Ook troggelt hij oma geld af.

Simon en Len trappen elke keer in de beloftes van David en proberen hem elke keer op alle mogelijkheden te helpen, alhoewel ze weten dat het eigenlijk toch voor niets is. Voor Len is het het moeilijkst om David los te laten en gaat daarom steeds naar David toe, waardoor ze in een cirkel blijft ronddraaien. Doordat Simon en Len steeds meer hun aandacht aan David schenken, en niet aan de rest van het gezin, voelen de andere kinderen zich achtergesteld. Op een gegeven manier wil Julietje zelfs bij een vriendin gaan wonen.

Plots komt er daar verandering in en gaan Lens ogen open, ze ontmoet Henriette. Zij brengt Len in contact met de Anonymous Families in Amerika, een groep ouders van verslaafde kinderen die elkaar leren omgaan met hun kinderen. Ze leert veel van de groep en weet d.m.v brieven Simon enthousiast te maken om, als ze weer thuis is, ook zo'n groep op te richten samen met Gerrie. Het wordt een succes en alles gaat goed, totdat Bennie plots zelfmoord pleegt. De groep valt uit elkaar, maar komt na een tijdje toch weer bij elkaar omdat de leden voelden dat ze elkaar nodig hadden.

Met David gaat het in al die tijd nog steeds niet beter. Hij blijft stelen en geld aftroggelen van oma. Hij zegt dat hij thuis geen geld meer krijgt en dan krijgt oma medelijden en geeft hem geld, keer op keer. David ontmoet Marleen, zij is een maatschappelijk werkster die vroeger ook verslaafd is geweest en ze wil hem helpen. Dat mislukt, David trekt ook haar mee in zijn drugswereldje. Marleen verzorgt hem net zoals Len dat deed, en David vindt dat wel prima en gaat lekker door met gebruiken. Marleen raakt zelfs zwanger van hem. Om haarzelf en het kind te beschermen besluit ze weg te gaan bij David. Dan komt David naar huis. Len laat hem binnen en heeft een goed gesprek met hem. Daarin maakt ze hem duidelijk dat ze een andere relatie met hem op wil bouwen, en hem los wil laten. Ze wil wel voor hem zorgen zolang hij ziek is, maar ze wil hem verder niet in huis. David protesteert niet.

Die avond zegt David dat hij zich erg ziek voelt en naar het ziekenhuis gaat. Hij komt niet terug. De volgende ochtend begrijpt Len dat hij weg was gegaan omdat hij een shotje nodig had…


Tijd & Ruimte
Vertelde tijd:

Het verhaal speelt zich af vanaf Davids geboorte tot en met zijn twintigste, van 1959 t/m 1979. De vertelde tijd is dus 20 jaar. Binnen die jaren zijn er versnellingen en vertragingen. De laatste vijf jaar worden uitvoeriger beschreven dan de andere, voorgaande jaren, omdat David in die jaren aan de drugs is. Ook daarbinnen zijn weer versnellingen en vertragingen. Bijv. de tijd dat Len in Amerika is, wordt heel kort verteld, dus een versnelling.

Chronologisch of niet-chronologisch:

Het verhaal is chronologisch verteld; de fabel is gelijk aan het sujet, de gebeurtenissen volgen elkaar op. Wel zijn er een paar flashbacks. Bijv. Als Len naar Marleens huis gaat om spullen van Marleen op te halen, ziet ze David staan en dan denkt aan David zoals hij vroeger met haar op de zolder zat te schilderen. Bedoeld om te laten zien hoe David veranderd is, en voor welke weg hij heeft gekozen. Ook al zijn er een paar flashbacks, dat zijn er zo weinig dat je niet kan zeggen dat het verhaal niet-chronologisch is.

Continu of niet-continu:

Het verhaal is niet-continu; soms wordt er een tijdsprong gemaakt. Bijv. de tijd tussen de tijd dat David baby was en de tijd dat David verslaafd is, wordt overgeslagen.

In de tt of vt geschreven:

Het verhaal is in de verleden tijd geschreven.



Het verhaal speelt zich af in:

- de verschillende kamers waar David gewoond heeft. Zij laten zien hoe de verloedering toetreedt bij iemand aan de drugs, belangrijk dus.
- de caravan van de familie S. Daar 'vluchten' Len of Simon met of zonder de kinderen naar toe als ze tot rust willen komen. Speelt dus wel een rolletje.
- het huis van de familie S. in Scheveningen. Het begrip huis is hier contraterend met de symbolische betekenis van het woord, nl. veiligheid, geborgenheid en gezelligheid. Maar met David -die de sleutel heeft, en dus zo in en uit kan lopen- is het huis niet meer zo veilig en gezellig. Juliet wil zelfs op den duur bij haar vriendin gaan wonen omdat ze het thuis niet meer gezellig vindt. Het huis is dus een belangrijke ruimte.
- de inrichting waar David in terechtkwam na een overdosis. Daar zaten tralies voor de ramen, en David vindt het vreselijk om daar te zitten, en dat merk je in zijn gedrag t.o.v. zijn ouders. De inrichting speelt dus ook wel een rolletje.
Verder komen er nog andere ruimtes voor in het verhaal, die geen invloed hebben op het verhaal, geen extra diepte geven:
- Len gaat een tijdje naar Amerika.
- de straten van Scheveningen.
- de Emiliehoeve, een afkickboerderij
- de ruimte waar de groep ouders van drugsverslaafde kinderen bijeenkomt.
Her verhaal speelt zich voor het grootste deel in het huis van de familie S. in Scheveningen af.


Vertel situatie
Het is geschreven vanuit de ogen van Len. Via haar maken we mee wat de moeder van een verslaafd kind meemaakt. Geschreven in de ik-verteltrant dus.


Personages
Hoofdpersonen:

Len de moeder van David en de man van Simon, vriendin van Gerrie en Tom. Er is een hechte band tussen haar en David, daarom vindt ze het moeilijk om hem los te laten. Ze is een karakter, want ze verandert sterk in de loop van het verhaal. (leert David los te laten)

David de drugsverslaafde zoon van Simon en Len, broer van Juliet, Josien en Bram, vriend van Bennie. Door de drugs belandt hij in een crimineel circuit. Hij is een karakter, want hij verandert sterk in de loop van het verhaal.

Bijpersonen:

Simon de vader van David en de man van Len, vriend van Gerrie en Tom. . Het voor hem gemakkelijker om David los te laten dan Len. Hij geeft diepte aan Len en David, omdat ze op zijn gedrag reageren zoals dat in hun karakter zit. Hij is een karakter, want hij verandert sterk in de loop van het verhaal. (leert David los te laten)

Juliet(je) De oudste dochter en het 2e kind van Len en Simon, zus van David, Josien en Bram. Zij heeft als functie het laten merken dat ze verwaarloosd wordt door haar ouders, die alle aandacht aan David schenken. Zij is een type, we komen maar heel weinig over haar te weten, ze verandert niet.

Josien(tje) De 2e dochter en het derde kind van Len en Simon, zus van David, Juliet en Bram. Zij geeft op dezelfde manier als Juliet diepte aan Simon en Len als Juliet. Type, we komen bijna niets over haar te weten.
Bram(metje) De 2e zoon en het vierde kind van Len en Simon. Zelfde functie als Juliet en Josien. Begrijpt aanvankelijk weinig van David en zijn verslaving. Type, want we komen bijna niets over hem te weten.

Oma De moeder van Len en de oma van David, Juliet, Josien en Bram. Is erg week/zwak, dus gaat David vaak naar haar als hij geld nodig heeft. Type, ze komt heel weinig voor.

Bernhard De zoon van Gerrie en Tom, vriend van David. Mede door hem raakt David aan de drugs. Pleegt later in het verhaal zelfmoord door van de 12e verdieping af te springen. Type, hij is in het hele boek drugsverslaafde en komt maar weinig aan bod.

Tom De vader van Bernhard, de man van Gerrie, bevriend met Simon en Len. Wordt weinig genoemd. Type, de enige karaktereigenschap die van hem bekend is is dat hij snel boos wordt en de controle verliest.

Gerrie De moeder van Bernhard en de vrouw van Tom, bevriend met Simon en Len. Samen met Tom helpt ze Simon en Len door een moeilijke tijd. Karakter, ze komt weliswaar weinig aan bod, maar het is wel bekend dat ook zij haar drugsverslaafde zoon los leert laten.

Kees Psychiater die vroeger zelf ook aan de drugs is geweest en die David probeert te helpen, door veel met hem te praten. Is het er in het begin niet mee eens hoe de ouders hun verslaafde kinderen behandelen, hij wil dat ze ze loslaten. Type, komt weinig aan bod en verandert niet.

Marleen de maatschappelijk werkster die vroeger zelf ook aan de drugs is geweest, vriendin van David. Ze probeert hem van de drugs te helpen. Later zwanger van David. Type, ze wordt niet uitgebreid beschreven.

Henriette Psychologe die Len met de AF in Amerika in contact brengt. Geeft diepte aan Len door met haar te praten en zo haar gevoelens naar boven te halen. Type, ze komt nauwelijks in het boek voor.


Thematiek
Het thema is: het hebben van een drugsverslaafd kind, met alle gevolgen daarvan.

Enkele motieven zijn:

Angst het komt vaak voor dat Len en de andere gezinsleden angst hebben voor David (hij kan zo het huis in; hij heeft de sleutel) of voor mensen aan wie hij geld schuldig is.

Liefde Len (Simon) houden veel van David en vinden het moeilijk om hem los te laten i.pv. hem keer op keer te helpen. Dit valt bij de lezer op, en wordt vaak herhaald.

Drugs het hele boek gaat erover, en het keert steeds weer terug, dus het valt op bij de lezer.

Schuldgevoel David voelt zich vaak schuldig t.o.v. zijn ouders en gezin. Len voelt zich ook schuldig als ze beseft dat ze het gezin verwaarloost.
Verwaarlozing het verwaarlozen van de andere kinderen wordt vaak herhaald. Dat valt op bij de lezer, helemaal als Julietje bij haar vriendin wil gaan wonen.

Vertrouwen Steeds zie je weer terug dat Len en Simon David niet vertrouwen als hij geld vraagt voor iets, omdat ze weten dat hij het aan drugs besteedt. Het komt telkens naar voren dat een verslaafd kind niet te vertrouwen is.


Boekbeschrijving & Titel
De titel "De moeder van David S., geb. 3 juli 1959" is gekozen omdat het gevoelsleven van Len, de moeder van David, centraal staat. Het boek is geschreven door de ogen van Len. Dat is niet verwonderlijk; zij heeft het een en ander te verwerken als moeder van een drugsverslaafde.

Ook slaat de titel op een telefoongesprek (blz. 100). De wachtcommandant van de politie vraagt Len: 'Bent u de moeder van David S., geboren 3 juli 1959?' Daarna komt iemand van de GGD aan de telefoon die hetzelfde vraagt. Dit doet erg steriel aan, alsof het om een dossier gaat. Dit is een erg onpersoonlijke behandeling.

3 juli 1959 is de geboortedatum van David.


Opbouw
Het verhaal begint met informatie over de situatie waarin Len en Simon verkeren wanneer David geboren wordt en baby is. Een soort inleiding dus, het verhaal begint niet midden in een handeling.

Het eerste probleem(pje) waar Len voor komt te staan is dat David een lastige baby is. Len en Simon hebben vaak ruzie over hem. Ze roepen hulp in van een magnetiseur, de moeder van Len helpt met het huishouden en Henriette, een kinderpsychologe. Zij praat vaak met Len over David en dat lucht Len op. Hoe het verder gaat met het lastige kind tot de puberteit wordt niet verteld.

Het hoofdprobleem waar Len mee geconfronteerd wort, is dat David aan de drugs raakt. Dit is dus ook de belangrijkste gebeurtenis, want het hele boek draait om de drugsverslaving en de gevolgen daarvan. Aanvankelijk probeert Len dit op te lossen door Davids gedachten proberen te veranderen en beïnvloeden, zodat hij gaat afkicken, en ze regelt alles voor hem: kamer, school, baantje, geld, etc…. Maar dit is een foute behandeling want David gaat alleen maar meer gebruiken. Via Henriette komt Len in contact met de AF. Daarvan leert ze hoe ze het probleem op moet lossen. De ontmoeting met Henriette is dus ook een belangrijke gebeurtenis. Len leert dat ze David los moet laten en dat hij zelf moet willen afkicken.

Het boek eindigt ermee dat David nog steeds zwaar verslaafd is en dat Len hem duidelijk heft gemaakt dat ze hem wil loslaten. Het is een open eind; we weten niet of David ooit nog van de drugs af zal komen, of dat hij nog verder kapot gaat en misschien wel zelfmoord pleegt.

Het hoogtepunt van het verhaal was, vind ik, dat Len beseft wat ze fout heeft gedaan in de aanpak van David en dat ze leert hoe ze hem wel moet aanpakken. Dat is nl. een keerpunt in de houding van Len t.o.v. David.


Stijl
Het taalgebruik is makkelijk; het is voor een breed publiek geschreven. Sommige woorden waar je de betekenis niet van weet, veelal uit het drugswereldje, worden vaak later uitgelegd, omdat Len en Simon dan naar de betekenis vragen. (Omdat zij nog nooit met drugs te maken hebben als David verslaafd raakt). De woordkeus is ook goed.

Er wordt veel aandacht besteedt aan gevoelens en gedachten. Er komt vrij veel dialoog is voor, in de directe reden, wat zorgt voor wat 'actie', dan lijkt het er net op of je zelf bij bent.


Literatuur geschiedenis
Yvonne Keuls (geboren op 17 december 1931, in Batavia, het huidige Jakarta) had op de middelbare school veel belangstelling voor toneel en wilde graag een opleiding in die richting volgen. Van haar ouders moest ze echter eerst de kweekschool bezoeken. Tot haar huwelijk stond ze voor de klas in een Haagse volksbuurt.

Toen ze getrouwd was, gebruikte ze de avonden om te schrijven: verhalen, gedichten, hoorspelen en toneelstukken. Ze had daar in het begin weinig succes mee. Maar rond 1965 kreeg ze de kans haar werk te publiceren in Het Vaderland en de Margriet.

In de daarop volgende jaren maakte ze van enkele bekende literaire boeken van Couperus (De boeken der kleine zielen), Vestdijk (De koperen tuin) en Gijsen televisiebewerkingen die nogal de aandacht trokken.

Ondertussen kwam ze via lezingen op scholen en jongerencentra in aanraking met probleemkinderen. Ze werkte mee aan een opvangcentrum voor jongeren in Den Haag. Elke avond schreef ze haar belevenissen in dagboekvorm op. Uit dat materiaal ontstond 'Jan Rap en z'n maat'. Later maakte ze er nog een toneelversie van.

Er volgden nog meer boeken over problemen van jongeren. In 'De moeder van David S.' (dit boek) gaat het over drugsverslaving, in 'Het verrotte leven van Floortje Bloem' over heroïnehoertjes in Rotterdam, in 'Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel' over jongeren die seksueel misbruikt worden.

Alle boeken van Yvonne Keuls zijn gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen. Ook de personages komen zo uit de werkelijkheid, al voegt ze vaak eigenschappen van verschillende personen samen, waaruit dan een verhaalpersonage ontstaat. Doordat ze zich erg door de realiteit laat leiden, vertonen haar boeken veel overeenkomsten met een journalistieke reportage of documentaire. Yvonne Keuls wil de lezer vaak informeren of waarschuwen. Ze vraagt aandacht voor jongeren in probleemsituaties en met haar boeken denkt ze de publieke opinie te beïnvloeden.


Eigen mening
De passages die de meeste indruk hebben gemaakt, zijn: het stuk op blz. 209 dat Simon de telefoon opneemt en hij te horen krijgt dat Bennie zelfmoord heeft gepleegd. Tijdens het gesprek dat Simon voert voelen alle ouders die aanwezig zijn op die bijeenkomst, alle groepsleden, dat een van hun verslaafde zelfmoord heeft gepleegd, ze weten alleen niet wie. Enkele groepsleden zijn zo bang dat hun kind dood is dat ze hardop beginnen te huilen en schreeuwen. Dit toont hoe gevaarlijk drugs zijn, en waar het uiteindelijk toe kan leiden. Ook hoe bang de ouders zijn om hun kind te verliezen, dus toont het de liefde tussen ouder en kind, ook al is dat aan de drugs.

Ook heeft het stuk op blz. 216/217 veel indruk gemaakt. Daarin wordt de brief voorgelezen van David aan oma. Hij probeert weer eens geld van haar los te peuteren, daarbij gaat hij in op haargoedgelovigheid, medelijden en gebrek aan ervaring. Hij bedriegt zijn eigen oma waarvan hij altijd hield, door te zeggen dat hij geld nodig heeft voor de overname van meubilair en voor de tandarts (oma is er trots op dat ze een heel goed gebit heeft), terwijl hij het gewoon aan de drugs gaat uitgeven. Hij doet alles om aan de drugs te komen, de macht van drugs…

Daarom hebben de passages waarin het uitkomt dat David Len heeft bedrogen of iets van het gezin heeft gestolen, ook veel indruk gemaakt.
Mijn mening over het boek: ik vond het een heel goed boek. Het is Yvonne Keuls goed gelukt om op aangrijpende manier duidelijk te maken hoe het nou is om een verslaafd kind te hebben, zoals David, wat de drugs allemaal aanrichten. Het liet goed zien hoe moeilijk het is voor de ouders om te accepteren dat ze een drugsverslaafd kind hebben. Ik kon me goed in de hoofdpersoon inleven en begreep diens schaamte. Het is leerzaam en interessant omdat je de drugsverslaving vanuit een ander perspectief ziet dan in de meeste andere boeken, nl. vanuit dat van de moeder. Het is ook leerzaam en interessant omdat je het tegenkomt (ik het een neef aan de drugs gehad) en het dus echt kan gebeuren. Ik begrijp nu hoe het voor zijn ouders was. Telkens weer hoop hebben op verbetering, en daarna de teleurstelling als het afkicken weer eens mislukt.

Het zet me aan het denken, wat nou de juiste manier om met verslaving om te gaan?

Er zit een soort spanning in het verhaal. Je merkt nl. dat David aan steeds zwaardere drugs raakt, en je vraagt je af hoe dat telkens weer af gaat lopen. Verder was de woordkeus goed en was het simpel en gemakkelijk te lezen.

In het begin was het verhaal nog wel verrassend, maar na een poosje weet je wel dat David het niet lukt af te kicken, en dat hij in de drugscirkel blijft. Dat is helaas minder.

Alle voor- en nadelen tegen elkaar afgewogen, vind ik dat het boek een 8,5 verdient.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen